Türk Dili ve Edebiyatı, daha genel olaraksa Türkoloji alanındaki akademik/bilimsel dergileri bir araya getirmeyi amaçlayan Türkoloji Dergileri Veri Tabanı eriÅŸime açıldı. Bu veri tabanı, TÃœBÄ°TAK 2209-A – Ãœniversite Öğrencileri AraÅŸtırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında tasarlanan bir proje faaliyetinin çıktısıdır. Veri tabanı, Türkoloji disiplinine ait, alana özgü veya disiplinler arası dergilere iliÅŸkin çeÅŸitli bilgileri bir arada…

Ãœnlemler, bütüncül dil yapılanmasının dışına taÅŸan, daha çok konuÅŸma diline özgü, konuÅŸurun çeÅŸitli ve birbirinden farklılaÅŸan seviyelere konumlanabilecek duygularını, hislerini, ruh hâllerini veya olaylara karşı tutumunu etkili bir ÅŸekilde aktarma iÅŸlevi gören dil unsurlarıdır. Bu yönüyle dil bilgisel-anlamsal bir iÅŸlev veya içerik barındırmaktan çok duygu deÄŸeri yüklenme bakımından önemli araçlar durumundadırlar. Böylesi özel durumları dolayısıyla…

Dilde ikoniklik Türkçede daha çok varlıkların, hareketlerin veya kavramların dildeki ses envanteriyle eÅŸleÅŸtirilerek ifade edilmesi üzerinden, yani iÅŸitmeye dayalı ses yansımalı sözcükler etrafında tanımlanması yoluyla incelenegelmiÅŸtir. Ancak dilde ikoniklik sesbilgisel düzeyin dışında makro ölçekte dilbilgisinin hemen her düzeyinde ortaya çıkabilmektedir. Öte yandan mikro düzeyde ses benzerliÄŸi ve taklidi dışında ÅŸekilsel/görsel benzerlik yoluyla oluÅŸturulmuÅŸ ikonik sözvarlığı…

Türkiye'nin en genç üniversitelerinden biri durumundaki Samsun Ãœniversitesinin ev sahipliÄŸinde, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından bu ayın sonunda "Türk Diline Artzamanlı ve EÅŸzamanlı Bakışlar" konulu çalıştayı düzenlenecek. Çevrimiçi olarak hem Zoom hem de Youtube üzerinden düzenlenecek/takip edilebilecek çalıştayda Türkiye'nin dört bir tarafından pek çok genç akademisyen ve akademisyen adayı çeÅŸitli konularda sunumlar yapacak. Türkoloji…

Dilde varyantlaÅŸmanın ve çeÅŸitlenmenin en temel görünümlerinden biri durumundaki ağızlar, son yıllara kadar düşük sosyal statünün/konumun bir göstergesi ve çaÄŸrışımı olarak deÄŸerlendirilirken; modern dilbilim ve bu bilim alanının alt disiplinlerinden biri durumundaki diyalektoloji çalışmalarının sonucunda, ayrıca artan dil farkındalığı ile bu durum günümüzde kısmen tam tersi bir hâl almaya baÅŸlamıştır. Öte yandan sinema, televizyon, sosyal…

GeliÅŸen ve deÄŸiÅŸen teknolojik olanaklar, her çalışma alanında ve disiplinde olduÄŸu gibi Türkoloji ve Türkçe çalışmalarında da çok farklı kolaylıklar sunar hâle geldi. Önceden günler süren veya elle yapılması gereken transkripsiyonlama, farklı yazı sistemleriyle metinler hazırlama vb. hususlar artık bilgisayarlar veya tabletler, hatta cep telefonları üzerinden kolaylıkla gerçekleÅŸtirilebilmektedir. Konuyla ilgili olarak Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi…

Yapı ve anlamla ilgili olmakla beraber daha çok sözlü iletiÅŸimde farklı ilgi ve içeriklerle ön plana çıkan, baÄŸlam odaklı ve dil/anlam ötesi kullanıma yönelik iÅŸlevlerinin baskın olduÄŸu bir kategori durumundaki küçültmenin Türkçede ele alınışı daha çok bilhassa ekler üzerinde olmuÅŸ, küçültmenin dil dışı/üstü anlam içerikleri, ayrıca kullanımsal ve sosyo-kültürel iÅŸlevleri genellikle göz ardı edilmiÅŸ veya…

Eski Türkçede, bilhassa Orhon Türkçesinde iÅŸlek olarak kullanılan ve durum ekleri arasında yön gösterme (directive) iÅŸleviyle tanımlanan -GArU, ilgili dönemin ardından türetkenliÄŸini kaybedip iÅŸlevselliÄŸini yitirmiÅŸtir. Ekin kökeni ve yapısıyla ilgili olarak araÅŸtırmacılar arasında bir uzlaşı bulunmamaktadır ve ek, iÅŸlev(ler)i dolayısıyla farklı kategoriler altında deÄŸerlendirilebilmektedir. Günümüzde, kodlanmış hiçbir Türkçe varyantta türetken görünüm arz etmeyen bu ek, Türkiye…

Türkçe, biçimbilgisel açıdan baskın eklemeli yapısı dolayısıyla, diÄŸer dillere kıyasla tipolojik araÅŸtırmalara önemli veriler saÄŸlamaktadır. Ä°lk belgelerden itibaren iÅŸlekliÄŸini sürdüren, hem yapım hem de çekim kategorisinde yer alan ve diÄŸer dillere kopyalanan veya farklı dillerden Türkçeye alınan pek çok ek Türkçenin ek envanterinde kodlanmış durumdadır. Türkiye Türkçesinin ve bunun yanı sıra diÄŸer Türkçe varyantların kapsamlı…

Bilimsel zeminde bir asırdan daha fazla süredir yürütülmekte olan Türkoloji ve daha özelde Türk dili çalışmalarında, dile dair verilerin ve bu verilerin çözümü niteliÄŸindeki ayrıntıların gösterimi, biçimlendirilmesi, ayrıca dilbilgisel nitelikteki özelliklerin ya da iÅŸlevlerin ve ilgili noktaların iÅŸaretlenmesi konusunda uluslararası, ulusal, kurumsal ve hatta kiÅŸisel düzeyde bir standart ve tutarlılık bulunmadığı görülmektedir. ÖrneÄŸin genel nitelikteki…