Lise yıllarından...

Her geçen gün daha da ilerleyen internet teknolojisinin en büyük gerekliliklerinden birisi de HTTP protokolü ve dolayısıyla web sayfalarıdır. Artık internet üzerinden gerçekleştirilen işlemlerin hemen hemen hepsi bu protokol ve sayfalar üzerinden yapılmaktadır. Online bankacılık veya alışveriş işlemleri buna birer örnektir.
Bu nedenle, siz de kendinize veya firmanıza bir web sayfası hazırlamaya karar verdiniz. Fakat işe nereden başlayacağınızı bilmiyorsunuz ve kafanızda bir çok soru işareti var. Şimdi sırasıyla yapılacak işleri genel hatlarıyla anlatıp, bu soru işaretlerini yok edelim.

1-) Adres (Domain İsmi)

Bu konuda en önemli noktalardan birisi de, web sitenizin adresidir. Okunması ve yazılması kolay olan bir adres, sitenizin potansiyel ziyaretçi sayısının artmasında oldukça önemlidir. Size tavsiyem, bir web sitesi tasarlamaya başlamadan önce sitenize iyi bir isim ve adres bulmanızdır. İlk önce sitenize bir isim verin ve daha sonra bu isme uygun olarak bir site adresi (domain) alın.

".com" ve ".com.tr" ile biten domainler genellikle ticari içerikli siteler için kullanılmaktadır. ".net" uzantılı domainler daha çok kişisel sayfalarda, ".org" ile uzantılılar ise bir topluluğun veya grubun (örneğin; siyasi partiler) sayfasında kullanılabilir. Bunlar web üzerinde en çok rağbet gören domain uzantılarıdır. Bunun dışında ".tv", ".info" gibi bir çok uzantı görebilirsiniz. Bunlar ise özel amaçlı web siteleri (örneğin TV dizilerinin web siteleri) için uygun olabilecek domain uzantılarıdır.

Bu saydıklarım ücretli olan domain isimleriydi. Bunun dışında internet üzerinde bulunan çok sayıda ücretsiz ama karışık domain isimleri sağlayan siteler de vardır. Örn: Freeservers, cjb.net vs. Bu konuya barındırma aşamasında değineceğim.

2-) İçerik

Günümüzde popülerlik kazanan web sayfaları -gözlemlediğim kadarıyla- genellikle içerik bakımından zengin olanlardır. Bu nedenle bir web sayfası tasarlarken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta içeriktir diyebiliriz. Doğal olarak web sayfamızın kazanacağı toplam ziyaretçi sayısı ve kesimini etkileyecek olan en önemli kriter de içerik olur.

Peki içerik bakımından bir web sitesinin zengin olması ne anlama geliyor? Bu kavram ülkemiz de tam anlaşılamamış olacak ki, bir web sitesinin içerisinde gazete, dergi veya radyoların web sayfasına linkler olması, çoğu insan tarafından o sitenin içerik bakımından zengin olduğu anlamına gelmektedir. Oysaki, içerik bakımından web sitelerini kategorize ederek daha doğru bir sonuca ulaşabilir ve genel olarak web sitelerini 3 kategori altında toplayabiliriz.

a) Kişisel Siteler : Yazdığınız programları, yazıları, hatta arkadaşlarınızı veya kendinizi tanıtmanızı sağlayacak olan web siteleridir. İçeriğine, kısa özgeçmişinizi, referanslarınızı, yazdığınız programları, yapmayı düşündüğünüz projeleri veya sevdiğiniz web sayfalarının linklerini ekleyebilirsiniz. Daha profesyonel kullanıcılar ise, bir iletişim sayfası veya bir ziyaretçi defteri ile sitelerini geliştirebilirler.

b) Kurumsal Siteler : Firmanızın veya satmayı düşündüğünüz bir malın tanıtımını sağlayacak olan web siteleridir. Firmanızın tarihçesi, misyonu, ürünlerinizin özellikleri vs. böyle bir sitede yer alabilir. Tabi ayrıntılı bir yardım ve iletişim sayfası, bu tür bir site için çok yerinde bir karar olacaktır. Hatta yeterince bilginiz varsa online alışveriş ve sipariş sayfası yapabilir, dolayısıyla sitenizin daha etkili kullanılmasını sağlayabilirsiniz.

c) Portal Siteler : İçerisinde hemen her şeyin yer aldığı veya sadece tek bir konu üzerine ayrıntılı olarak yoğunlaşmış (Örn: oyun, sinema vs.) siteleri bu kategori altında toplayabiliriz. Bu tür bir sitenin oluşturulup yayımlanmasında profesyonel bir ekip çalışması ve daima güncel kalması en önemli kuraldır. Site güncellemesini kolaylaştırmak bakımından bu tür sitelerde, ASP veya PHP gibi bir dil ile sayfaları oluşturmak daha mantıklı olacaktır.

3-) Tasarım

Bir web sitesi oluşturmanın en zor aşaması sitenin tasarımını yapmaktır. Zor olmasının nedeni ise, ortaya özgün bir tasarım çıkarmanın hayal gücü, yetenek ve bilgi gerektirmesidir. Her ne kadar internet üzerinde "template" diye tabir edilen hazır site şablonları ile bu aşamayı rahatlıkla geçebilseniz de, zaman içerisinde kendinize özel tasarım oluşturmak isteyebilirsiniz.

Tasarım da en önemli nokta ise site renkleridir. Sayfaların arkaplan renkleri, metin renkleri veya tablo kenarlıkları gibi kriterler, bu uyumun sağlanmasında çok önemlidir. Örneğin kırmızı arkaplan üzerine siyah renkteki metinler hiç bir uyum sağlamayacaktır.

Renklerin dışında sayfalarınıza kullandığınız "font" yani yazı tipleri (Örneğin; Arial, Verdana) ve bu yazı tiplerinin boyutu da oldukça önemlidir. Çok fazla büyük veya küçük puntolarla yazılmış metinler sayfa üzerindeki uyumu bozacağı gibi, yazıların okunmasını da zorlaştıracaktır.

Sayfalarınızda kullandığınız resimler ve bu resimlerin türleri ile boyutları da önemli olan diğer bir noktadır. Büyük boyutlu resimler, yavaş internet bağlantısına sahip bilgisayarlarda oldukça geç açılacak ve bu da sayfa bütünlüğünün bozulmasına neden olacaktır.

Eğer ilk defa bir web sitesi tasarlıyorsanız yukarıda bahsettiğim hazır site şablonlarından yararlanmanızı tavsiye ederim. Zaman içerisinde kendinizi geliştirdikçe, ortaya daha yeni ve özgün tasarımlar da çıkarabilirsiniz.

4-) Kodlama

Web sitenizin güncel kalması çok önemlidir. Eğer her hafta, hatta her gün güncellenmesi gereken bir web sitesi tasarlıyorsanız, bu noktada kodlama büyük bir önem kazanacaktır. Standart kodlama olan “HTML” ile sadece statik sayfalar oluşturulabilir ve bu tür web sitelerini güncellemek oldukça zahmetlidir. Fakat, ihtiyacınıza göre ASP veya PHP gibi bir web programlama dili ile sayfalarınızı kodlarsanız, web sitenizin güncel kalmasını sağlamak (örneğin haber eklemek) oldukça basit olacaktır. Eğer, daha önceden de bahsettiğim gibi tanıtıcı ve fazla güncellenmeye ihtiyacı olmayan bir site yapacaksanız, güncelleme işlemi fazla bir önem teşkil etmeyecektir. Bunun aksine devamlı güncel kalması gereken bir site - örneğin bir haber portalı - yapacaksanız, her saat hatta her dakika sitenize yeni bir haber girmek zorunda kalabilirsiniz. İşte kodlamanın önemi burada ortaya çıkıyor. Bu gibi durumlarda, “HTML” sayfalarınızı güncellemek çok yorucu olacak ve gereğinden fazla zaman alacaktır. Ama ASP ile hazırlanmış bir haber ekleme formu ve sayfası ile bu işlem olabildiğine az zaman alacak ve basit olacaktır.

Güncelleme dışında, forum, anket, sayaç gibi dinamik web bileşenlerini sitenize eklemek isterseniz, yine bu tür bir web programlama diline ihtiyacınız olacaktır. Her ne kadar bu gibi bileşenleri internet üzerinden ücretsiz olarak sağlayan siteler bulunsa da, bunlar kimi zaman yeterli olmayacak ve belki de ihtiyaçlarınıza cevap vermeyeceklerdir.

5-) Barındırma (Hosting)

Barındırma kavramını ikiye ayırabiliriz: Ücretli ve ücretsiz olanlar. İlk önce ücretsiz olanları ele alalım. Ücretsiz barındırma hizmeti sağlayan siteler (Örn: Brinkster, Geocities…) pek çok kişinin ihtiyacına cevap verecektir. Ama bu hizmeti sağlayan siteler, reklamlarını yapmak için “banner” diye tabir edilen tanıtıcı resimler kullanıp, bu resimleri sayfanızın üst kısmına eklerler veya sayfalarınız açıldığı zaman, ayrıyeten başka bir reklam sayfası (pop-up) açabilirler. Böyle bir durum sitenize olumsuz bir izlenim vermekle kalmaz, belli bir yavaşlığa da neden olur. Ücretsiz barındırma hizmeti veren sitelerin diğer bir eksisi de, sitenizin oldukça kafa karıştırıcı ve hatırlanması zor bir adrese sahip olacağı gerçeğidir. (Örn: www25.brinkster.com/siteismi gibi) Uygun bir fiyata veya ücretsiz olarak alabileceğiniz bir domain ismini, ücretsiz hosting aldığınız sayfalara yönlendirerek bu durumdan kurtulabilirsiniz. Ülkemizde bu hizmeti yonlendir.com ücretsiz olarak kullanıcılarına sunmaktadır.

Ücretli olan barındırma servislerinin fiyatları ise gün geçtikçe düşmektedir. Örnek vermek gerekirse, 20 MB Web alanına sahip ve 10 adet e-mail adresi ile bir de domain ismi veren bir hosting paketini aylık 4 dolara satın almak mümkündür. Ücretli barındırma hizmetlerinde ihtiyacınıza ve bütçenize göre istediğiniz kadar web alanı ve e-mail adresi satın alabilirsiniz. Üstelik reklamsız.

6-) Tanıtım

Sitenizin tasarımını bitirdiniz. Sayfalarınızı sunucuya upload ettiniz ve siteniz tıkır tıkır çalışıyor. Kısacası her şey hazır. Ama sitenizi nasıl tanıtacağınızı bilmiyorsunuz.

İlk olarak sitenizi toplist adı verilen link panolarına kaydettirmenizi tavsiye ederim. (Örn: Zirve100, Webservis vs.) Bu tür sitelere kayıt olduktan sonra, size sitenize eklemeniz için ufak bir kod verilecektir. Belirtilen kodu sayfanıza eklediğiniz takdirde, siteniz link panosunda ilgili kategori altında yerini alacaktır.

İkinci bir yol ise, sitenizin tanıtımını birkaç cümle ile, yüksek hit alan sitelerde bulunan forumlardaki “Web Siteniz”, “Konu Dışı” vb. gibi kategoriler altında yapmanızdır. Ama, böyle bir şeye kalkışmadan önce forum kurallarında reklama izin verilip verilmediğini araştırmanızı öneririm. Aksi halde bu işlem, üyeliğinizin düşürülmesine kadar kötü sonuçlar doğurabilir.

Tanıtımda en önemli yol ise arama motorlarıdır. İşe sayfalarınızın içine ekleyeceğiniz Meta Tag’ler ile başlayın. Daha sonra istediğiniz arama motorlarının sayfasına bağlanın, gerekli formları doldurun ve sitenizi arama motorlarına kaydettirin. Eğer her arama motoruyla teker teker uğraşmak istemiyorsanız, program sitelerinde bulunan arama motorları ile ilgili programlar sayesinde birkaç tıklama ile sitenizi aynı anda binlerce arama motoruna kaydedebilirsiniz.