Paragonlar, bir türün/kategorinin en mükemmel, en kusursuz veya en ideal ya da bunların tam aksine en kötü örneklerini temsil eden dil unsurlarıdır. Bu mükemmelliÄŸi veya en kötü olma durumunu, diÄŸer bir ifadeyle, uçlara konumlandırılmış bulunmayı ifade etme iÅŸlevi yüklenen yapılar olarak dilde kullanım alanı bulurlar. Varlıklar, kavramlar veya olgular arasında çeÅŸitli karşılaÅŸtırmalar yapmak ve bir…

Saygı dili, diÄŸer bir ifadeyle dilde saygınlık, konuÅŸur veya yazar ile muhatap arasındaki ast-üst iliÅŸkisi, sosyal mesafe, itibar, konum, yaÅŸ, çekince, korku, kaygı gibi geri planda yer alan çeÅŸitli etkenlere baÄŸlı olarak ÅŸekillenip ortaya çıkar. Bu dil görünümüne ait unsurların oluÅŸturulmasında ve saygı dilinin kullanılmasında çeÅŸitli dilsel düzeylerde yer alan iÅŸaretleyiciler ve ifadeler etkindir. Bu…

Önekimsiler, sözcükbirimlerden ortaya çıkarak kök ya da gövdelere eklenip en sola bitiÅŸen öğelerdir ve türetkenlikte bir artış göstererek sınırlı ölçüde kısmen dilbilgiselleÅŸme eÄŸiliminde olan türetim ya da çekim ekleri gibi davranırlar. Türkçede, anafikir, baÅŸkent, ön(-)basım gibi SIFAT+AD tipi bileÅŸiklerin bazı sıfat bileÅŸenleri bu eÄŸilimi gösterir ve bu bileÅŸenle sözlüksel boÅŸlukları doldurmak için anlık adlandırma ihtiyaçlarında…

Türk Dili ve Edebiyatı, daha genel olaraksa Türkoloji alanındaki akademik/bilimsel dergileri bir araya getirmeyi amaçlayan Türkoloji Dergileri Veri Tabanı eriÅŸime açıldı. Bu veri tabanı, TÃœBÄ°TAK 2209-A – Ãœniversite Öğrencileri AraÅŸtırma Projeleri Destekleme Programı kapsamında tasarlanan bir proje faaliyetinin çıktısıdır. Veri tabanı, Türkoloji disiplinine ait, alana özgü veya disiplinler arası dergilere iliÅŸkin çeÅŸitli bilgileri bir arada…

Ãœnlemler, bütüncül dil yapılanmasının dışına taÅŸan, daha çok konuÅŸma diline özgü, konuÅŸurun çeÅŸitli ve birbirinden farklılaÅŸan seviyelere konumlanabilecek duygularını, hislerini, ruh hâllerini veya olaylara karşı tutumunu etkili bir ÅŸekilde aktarma iÅŸlevi gören dil unsurlarıdır. Bu yönüyle dil bilgisel-anlamsal bir iÅŸlev veya içerik barındırmaktan çok duygu deÄŸeri yüklenme bakımından önemli araçlar durumundadırlar. Böylesi özel durumları dolayısıyla…

Dilde ikoniklik Türkçede daha çok varlıkların, hareketlerin veya kavramların dildeki ses envanteriyle eÅŸleÅŸtirilerek ifade edilmesi üzerinden, yani iÅŸitmeye dayalı ses yansımalı sözcükler etrafında tanımlanması yoluyla incelenegelmiÅŸtir. Ancak dilde ikoniklik sesbilgisel düzeyin dışında makro ölçekte dilbilgisinin hemen her düzeyinde ortaya çıkabilmektedir. Öte yandan mikro düzeyde ses benzerliÄŸi ve taklidi dışında ÅŸekilsel/görsel benzerlik yoluyla oluÅŸturulmuÅŸ ikonik sözvarlığı…

Önce Full HD içerikler ve yayınlar geldi. Sonra 2K ve 4K, ardından 8K, ÅŸimdi ise 16K'lar konuÅŸuluyor... Netflix, Youtube, Amazon Prime gibi "streaming servisleri" olarak adlandırılan platformlardan 7 megabit hızında bir internet baÄŸlantısı ile tam verimle istifade etmek sizce ne kadar mümkün? Ben de sizin gibi, bunun mümkün olmayacağını düşündüm, hatta yıllarca tecrübe ettim ve…

Sözcük yapımı, dillerde kavram karşılama yöntemlerinden sadece biridir. DiÄŸer bir ifadeyle yeni (veya var olan) kavramları, hareketleri, durumları ve daha pek çok olguyu/varlığı ifade etmek için çeÅŸitli kavram karşılama yöntemleri iÅŸletilir. Bunlardan biri de sözcük yapımıdır. Dilin yapısal niteliklerine göre deÄŸiÅŸmekle beraber ekleme, birleÅŸtirme, kırpma, harmanlama, büküm, tonlama gibi birbirinden oldukça farklı sözcük yapım mekanizmaları…

Zaman buldukça, son zamanlarda bir miktar vakit ayırabildiÄŸim hobimle ilgilenmeye, yani drone ile çekimler yapmaya çalışıyorum. Geçen haftalarda kadim Hitit Uygarlığının baÅŸkenti durumunda olan ve günümüzde Çorum ilinin BoÄŸazkale ilçesi sınırları içinde kalan HattuÅŸa (HattuÅŸaÅŸ olarak da bilinir) bölgesini çekme imkanım oldu. DerlediÄŸim görüntülerden yaklaşık dört dakikalık, sıkıcı olmadığını düşündüğüm bir video hazırladım. Baharın ortasında,…

Türkiye'nin en genç üniversitelerinden biri durumundaki Samsun Ãœniversitesinin ev sahipliÄŸinde, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından bu ayın sonunda "Türk Diline Artzamanlı ve EÅŸzamanlı Bakışlar" konulu çalıştayı düzenlenecek. Çevrimiçi olarak hem Zoom hem de Youtube üzerinden düzenlenecek/takip edilebilecek çalıştayda Türkiye'nin dört bir tarafından pek çok genç akademisyen ve akademisyen adayı çeÅŸitli konularda sunumlar yapacak. Türkoloji…