Moğolistan; Türk dili, tarihi ve edebiyatı, daha genel bir itibarla Türk kültürü açısından son derece önemli bir ülke. Türkçenin bilinen ilk yazılı belgelerini, diğer bir ifadeyle Orhun Yazıtlarını (Abidelerini) barındıran bu coğrafya, tarih boyunca çeşitli Türk devletlerine de ev sahipliği yapmış olması dolayısıyla apayrı bir yere sahip. Esasında Türkler, Koreliler, Mançu/Tunguzlar ve de Japonlar gibi…

Türkçenin tarihî ve modern bütün varyantlarında, ilk yazılı metinlerden bu yana işlek bir şekilde kullanılagelen sözcük oluşturma ve kavram karşılama mekanizmalarından biri de birleştirmedir. En genel yönüyle iki veya daha fazla sözlüksel unsurun bir arada kullanılıp yeni veya farklı bir kavramı karşılaması işlevine sahip olan bu mekanizma, çok unsurlu, ancak tek odak anlamlı sözcüklerin, diğer…

Yirminci ve bilhassa yirmi birinci yüzyıl, insanlığın sözvarlığına yepyeni terimlerin ve kavramların yerleşmesini sağladı. Bunun yanı sıra birtakım sözcükler yan anlamlar, daha doğrusu teknolojiye, sanayiye bağlı dallanmalar geliştirir oldu. Bunlardan modası geçmek hemen hemen son yüzyılın ürünü bir kavram iken yavaşlamak ise geride bıraktığımız çeyrek yüzyılda yeni bir yan anlam kazanan sözcük oldu. Peki, anbean…

Bugüne dek hobi amacıyla kullandığım ve yakından ilgilendiğim uzaktan kumandalı araçlar daha çok drone, helikopter ve arabalardan oluşmaktaydı. Ancak son zamanlarda bunlara bir yenisi daha eklendi: uzaktan kumandalı kepçe ekskavatör, yani Türkçe karşılığıyla kazaratar, en basit deyimiyle de iş makinesi. İncelemesini yapacağım bu uzaktan kumandalı kepçe başta olmak üzere RC iş makineleri, diğer araçların aksine hız…

İrlanda, Avrupa'nın ve Avrupa Birliğinin batı yakasında, mütevazı bir ülke. Diğer AB ülkelerinin aksine Türkiye gündemini çok meşgul etmeyen, diğer bir ifadeyle ülkemizde bir Almanya, Fransa veya İngiltere kadar gündemde olmayan bir Avrupa ülkesi. Başkenti Dublin olan bu ufak ada-ülke, 6 küsur milyonluk nüfusuyla, dünyada refah seviyesi en yüksek ülkeler arasında yer alıyor. Diğer pek…

Dil sürçmeleri, daha çok konuşmadaki geçici hatalar olarak algılansa da, çeşitli kalıplar ve örneklemeler etrafında şekillenmeleri, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmeleri, dil mekanizmasının işleyişi hakkında fikir verebilmeleri gibi özellikleri dolayısıyla bilimsel olarak incelenmesi ve sınıflandırılması gereken konular arasındadır. Ancak konuyla ilgili yapılacak araştırma ve incelemelerin tıp ve psikoloji başta olmak üzere farklı disiplinlerle bir…

Teknolojik yenilikler her ne kadar avantajlı görünse de, zaman zaman dezavantajlarıyla birlikte gelmiyor değil. Örneğin, bundan 15-20 yıl öncesinin "akılsız" cep telefonlarının aksine günümüzün akıllı cep telefonlarının adeta birer enerji canavarı olduğu aşikar. Nokia 3310 gibi efsaneleşmiş bir telefonun şarjı haftalarca korunabilirken, günümüzün çok işlevli ve devasa ekranlı cihazları için aynı şeyi söylemek pek mümkün…

İnsanoğlunun bilimkurguda ya da daha genel anlamda kurguda, hayalde, hatta hayal-ötesinde tasarladıkları hep daha önce gördükleriyle, tecrübe ettikleriyle benzer niteliktedir. Bunlar çoğunlukla önceki tecrübelerden, deneyimlemelerden izler taşır veya bilinenlerin farklı düzeylerde harmanlanmalarıyla, yer-değiştirimli olarak kullanılmalarıyla ortaya çıkar. Örneğin bir "uzaylı", hatta bir "şeytan" düşünüldüğünde veya tasarlandığında, ortaya çıkan form genellikle el, kol, göz, kafa, kanat,…

Türk dillerinin, daha geniş ölçekte Türkçe varyantların gösteriminde kültürel, siyasî, coğrafî, dinî ve ekonomik pek çok etkene bağlı olarak tarih boyunca çeşitli sistemler kullanılagelmiştir. Bu süreçte Göktürk, Uygur, Arap, Kiril ve Latin başta olmak üzere pek çok alfabenin ve yazı sistemin kullanıldığı bilinmektedir. Ancak Türkçenin yazımı konusunda günümüzde dahi ortak ve bütünleştirici bir sistem geliştirilebilmiş…

Ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel, hatta doğal etkenlere bağlı olarak konuşur sayısı azalan diller, dilbilimsel literatürde "tehlikedeki diller" olarak tanımlanır. Yeryüzünde konuşulmakta olan yaklaşık 7 bin dilin pek çoğunun konuşur sayısı azımsanamayacak derecede azalmıştır ve içerisinde bulunduğumuz yüzyılın sonunda, bu dillerin büyük bir kısmının konuşurunun kalmayacağı, diğer bir ifadeyle öleceği tahmin edilmektedir. Bu hususta, UNESCO başta…