Ä°nsanoÄŸlunun bilimkurguda ya da daha genel anlamda kurguda, hayalde, hatta hayal-ötesinde tasarladıkları hep daha önce gördükleriyle, tecrübe ettikleriyle benzer niteliktedir. Bunlar çoÄŸunlukla önceki tecrübelerden, deneyimlemelerden izler taşır veya bilinenlerin farklı düzeylerde harmanlanmalarıyla, yer-deÄŸiÅŸtirimli olarak kullanılmalarıyla ortaya çıkar. ÖrneÄŸin bir "uzaylı", hatta bir "ÅŸeytan" düşünüldüğünde veya tasarlandığında, ortaya çıkan form genellikle el, kol, göz, kafa, kanat,…

Türk dillerinin, daha geniÅŸ ölçekte Türkçe varyantların gösteriminde kültürel, siyasî, coÄŸrafî, dinî ve ekonomik pek çok etkene baÄŸlı olarak tarih boyunca çeÅŸitli sistemler kullanılagelmiÅŸtir. Bu süreçte Göktürk, Uygur, Arap, Kiril ve Latin baÅŸta olmak üzere pek çok alfabenin ve yazı sistemin kullanıldığı bilinmektedir. Ancak Türkçenin yazımı konusunda günümüzde dahi ortak ve bütünleÅŸtirici bir sistem geliÅŸtirilebilmiÅŸ…

Ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel, hatta doÄŸal etkenlere baÄŸlı olarak konuÅŸur sayısı azalan diller, dilbilimsel literatürde "tehlikedeki diller" olarak tanımlanır. Yeryüzünde konuÅŸulmakta olan yaklaşık 7 bin dilin pek çoÄŸunun konuÅŸur sayısı azımsanamayacak derecede azalmıştır ve içerisinde bulunduÄŸumuz yüzyılın sonunda, bu dillerin büyük bir kısmının konuÅŸurunun kalmayacağı, diÄŸer bir ifadeyle öleceÄŸi tahmin edilmektedir. Bu hususta, UNESCO baÅŸta…

Ä°stenilen bilgiye ulaÅŸmak, günümüzde eskiye nazaran oldukça kolay. Bundaki en önemli, belki de tek etken ise tabii ki Ä°nternet ve onun sunmuÅŸ olduÄŸu olanaklar. Peki bilgiye ulaÅŸmanın bu kadar kolay olduÄŸu bir ortamda, daha kaliteli ve daha doÄŸru bilgiye, veriye ulaÅŸmak ne kadar kolay? Sanırım bu soruya cevap vermek o kadar da "kolay" deÄŸil. Bir…

Sanal gerçeklik, diÄŸer bir ifadeyle gerçeÄŸin "sanal" olarak taklidi, bilhassa geride bıraktığımız birkaç yıl içerisinde evlerimize kadar girmeye baÅŸladı. Oculus Rift, HTC Vive gibi üst seviye sanal gerçeklik donanımlarının yanı sıra, kendi içerisinde dahili ekran barındırmayan, bir cep telefonu ile kullananılabilen giriÅŸ seviyesi gözlükler de donanım piyasasında yerini çoktan aldı. Samsung'un ilk olarak 2014 yılında…

Ağız atlası, bir dilin veya lehçesinin konuÅŸulduÄŸu coÄŸrafyadaki sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi ve/veya sözvarlığı gibi çeÅŸitli dilbilgisel ve sözlüksel düzeylerdeki farklılaÅŸmaları birtakım simge, sembol veya renklendirmelerle, eÅŸ zamanlı olarak temsilî biçimde gösteren haritalar bütünüdür. Bu haritalar üzerinden dildeki varyantlaÅŸmaların bölgelere göre durumu ve dilbilgisel/sözlüksel özelliklerin yine bölgelere göre dağılımları gözlemlenebilir; bu sayede ağızlar arasındaki farklılıklar ve…

BirleÅŸtirme, dünya dillerinin büyük çoÄŸunluÄŸunda mevcut olan, yüksek türetkenliÄŸe sahip kavram karşılama/sözcük oluÅŸturma mekanizmalarından biridir. Bu mekanizmanın çıktıları niteliÄŸindeki birleÅŸik sözcükler, diÄŸer bir ifadeyle birleÅŸikler, ilgili diÄŸer mekanizmaların çıktılarından farklı olarak hem sözlüksel hem de sözdizimsel etkileÅŸimler sonucu yapılanmaları ve yine sözdizimsel öbeklerle olan yakınlıkları dolayısıyla ayrı bir konumda yer alırlar. Türkçenin gerek duraÄŸan gerek…

Dillerle ilgili sıradan bir sohbet esnasında yöneltilecek muhtemel sorulardan biri de, hiç şüphesiz, dünyanın en eski dilinin hangisi olduÄŸuyla ilgili olacaktır. Dillerin eskiliÄŸi ve çeÅŸitliliÄŸi gerçekten de merak uyandırıcı ve ilgili çekici bir konu. Ancak baÅŸlıktaki gibi basit bir soruyu cevaplamak, sanıldığının aksine o kadar kolay deÄŸil. Bu soruyu "doÄŸru" bir ÅŸekilde cevaplamak için öncelikle…

Cep telefonu veya tablet gibi cihazlarda kullanılan bataryalar, geliÅŸen teknolojiye raÄŸmen zaman içerisinde yıpranır ve ilk günkü performansını, kararlılığını göstermez hâle gelir. Ä°ngilizcede "life cycle" tabir edilen, bir bataryanın "doldur-boÅŸalt ömrü" olarak niteklendirilebilecek etkin çalışma süresi, çeÅŸitli faktörlere göre deÄŸiÅŸir. Bu faktörlerin en başında ise bataryanın hangi sıcaklıklarda kullanıldığı ve ÅŸarj edildiÄŸiyle ilgilidr. Öyle ki,…

Geleneksel retorikte daha çok anlatıma dayalı figürler arasında deÄŸerlendirilen, kuralcı gramerlerde ise anlatım bozukluÄŸu türlerinden biri olarak ele alınan uzatım (pleonasm), esasında biçimbilgisi, sözdizimi ve anlambilgisi baÅŸta olmak üzere çeÅŸitli dilbilimsel düzeylerde nedenleriyle birlikte tanımlanması ve sınıflandırılması gereken bir olgudur. Her ne kadar konuyu farklı yönleriyle ele alan çalışmalara rastlanılsa da, Türkçede ve diÄŸer Türk…