İnsanoğlunun bilimkurguda ya da daha genel anlamda kurguda, hayalde, hatta hayal-ötesinde tasarladıkları hep daha önce gördükleriyle, tecrübe ettikleriyle benzer niteliktedir. Bunlar çoğunlukla önceki tecrübelerden, deneyimlemelerden izler taşır veya bilinenlerin farklı düzeylerde harmanlanmalarıyla, yer-değiştirimli olarak kullanılmalarıyla ortaya çıkar. Örneğin bir "uzaylı", hatta bir "şeytan" düşünüldüğünde veya tasarlandığında, ortaya çıkan form genellikle el, kol, göz, kafa, kanat,…

Türk dillerinin, daha geniş ölçekte Türkçe varyantların gösteriminde kültürel, siyasî, coğrafî, dinî ve ekonomik pek çok etkene bağlı olarak tarih boyunca çeşitli sistemler kullanılagelmiştir. Bu süreçte Göktürk, Uygur, Arap, Kiril ve Latin başta olmak üzere pek çok alfabenin ve yazı sistemin kullanıldığı bilinmektedir. Ancak Türkçenin yazımı konusunda günümüzde dahi ortak ve bütünleştirici bir sistem geliştirilebilmiş…

Ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel, hatta doğal etkenlere bağlı olarak konuşur sayısı azalan diller, dilbilimsel literatürde "tehlikedeki diller" olarak tanımlanır. Yeryüzünde konuşulmakta olan yaklaşık 7 bin dilin pek çoğunun konuşur sayısı azımsanamayacak derecede azalmıştır ve içerisinde bulunduğumuz yüzyılın sonunda, bu dillerin büyük bir kısmının konuşurunun kalmayacağı, diğer bir ifadeyle öleceği tahmin edilmektedir. Bu hususta, UNESCO başta…

İstenilen bilgiye ulaşmak, günümüzde eskiye nazaran oldukça kolay. Bundaki en önemli, belki de tek etken ise tabii ki İnternet ve onun sunmuş olduğu olanaklar. Peki bilgiye ulaşmanın bu kadar kolay olduğu bir ortamda, daha kaliteli ve daha doğru bilgiye, veriye ulaşmak ne kadar kolay? Sanırım bu soruya cevap vermek o kadar da "kolay" değil. Bir…

Sanal gerçeklik, diğer bir ifadeyle gerçeğin "sanal" olarak taklidi, bilhassa geride bıraktığımız birkaç yıl içerisinde evlerimize kadar girmeye başladı. Oculus Rift, HTC Vive gibi üst seviye sanal gerçeklik donanımlarının yanı sıra, kendi içerisinde dahili ekran barındırmayan, bir cep telefonu ile kullananılabilen giriş seviyesi gözlükler de donanım piyasasında yerini çoktan aldı. Samsung'un ilk olarak 2014 yılında…

Ağız atlası, bir dilin veya lehçesinin konuşulduğu coğrafyadaki sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi ve/veya sözvarlığı gibi çeşitli dilbilgisel ve sözlüksel düzeylerdeki farklılaşmaları birtakım simge, sembol veya renklendirmelerle, eş zamanlı olarak temsilî biçimde gösteren haritalar bütünüdür. Bu haritalar üzerinden dildeki varyantlaşmaların bölgelere göre durumu ve dilbilgisel/sözlüksel özelliklerin yine bölgelere göre dağılımları gözlemlenebilir; bu sayede ağızlar arasındaki farklılıklar ve…

Birleştirme, dünya dillerinin büyük çoğunluğunda mevcut olan, yüksek türetkenliğe sahip kavram karşılama/sözcük oluşturma mekanizmalarından biridir. Bu mekanizmanın çıktıları niteliğindeki birleşik sözcükler, diğer bir ifadeyle birleşikler, ilgili diğer mekanizmaların çıktılarından farklı olarak hem sözlüksel hem de sözdizimsel etkileşimler sonucu yapılanmaları ve yine sözdizimsel öbeklerle olan yakınlıkları dolayısıyla ayrı bir konumda yer alırlar. Türkçenin gerek durağan gerek…

Dillerle ilgili sıradan bir sohbet esnasında yöneltilecek muhtemel sorulardan biri de, hiç şüphesiz, dünyanın en eski dilinin hangisi olduğuyla ilgili olacaktır. Dillerin eskiliği ve çeşitliliği gerçekten de merak uyandırıcı ve ilgili çekici bir konu. Ancak başlıktaki gibi basit bir soruyu cevaplamak, sanıldığının aksine o kadar kolay değil. Bu soruyu "doğru" bir şekilde cevaplamak için öncelikle…

Cep telefonu veya tablet gibi cihazlarda kullanılan bataryalar, gelişen teknolojiye rağmen zaman içerisinde yıpranır ve ilk günkü performansını, kararlılığını göstermez hâle gelir. İngilizcede "life cycle" tabir edilen, bir bataryanın "doldur-boşalt ömrü" olarak niteklendirilebilecek etkin çalışma süresi, çeşitli faktörlere göre değişir. Bu faktörlerin en başında ise bataryanın hangi sıcaklıklarda kullanıldığı ve şarj edildiğiyle ilgilidr. Öyle ki,…

Geleneksel retorikte daha çok anlatıma dayalı figürler arasında değerlendirilen, kuralcı gramerlerde ise anlatım bozukluğu türlerinden biri olarak ele alınan uzatım (pleonasm), esasında biçimbilgisi, sözdizimi ve anlambilgisi başta olmak üzere çeşitli dilbilimsel düzeylerde nedenleriyle birlikte tanımlanması ve sınıflandırılması gereken bir olgudur. Her ne kadar konuyu farklı yönleriyle ele alan çalışmalara rastlanılsa da, Türkçede ve diğer Türk…