İlk olarak 1903 yılında Danimarkalı dil bilimci Holger Pedersen tarafından dile getirilen ve başlangıçta, Hint-Avrupa ile Fin-Ugor dillerinin ortak bir kökten çıktığı düşüncesi üzerine şekillenen Nostratik teorisi üzerinde çalışan en önemli isimlerden biri de, hiç şüphesiz, Ukrayna asıllı Rus dil bilimci ve Slavist Vladislav İlliç-Svitıç'tır. Kiev'de doğup büyüyen; fakat daha sonra Moskova'ya yerleşip çalışmalarını burada sürdüren Svitıç, 1960'lı yılların başında, unutulmaya yüz tutan Nostratik teorisini tekrar canlandırma çalışmalarına başlamış ve Nostratik'in kurucusu olmayı başarabilmiştir.

Pedersen'in, teorisine ilk başta sadece Hint-Avrupa ile Fin-Ugor dil ailelerini dâhil etmesine karşın Svitıç, ortaya koyduğu çalışmaları neticesinde Nostratik'in Hint-Avrupa, Ural, Altay, Hamî-Samî ve Kartvel dil ailelerini kapsadığı fikri üzerinde durdu; fakat Th. Burrow ve M. Emeneau tarafından kaleme alınan "Dravidian Etymological Dictionary" (Dravidce Etimolojik Sözlük) adlı çalışmanın ardından, bu beş dil ailesine Dravid'i de eklemek durumunda kaldı ve nihayet, tüm bu dil ailelerinin akraba olduğu ve çok daha geniş bir dil ailesi (makro dil ailesi, büyük dil ailesi) meydana getirdiği tezi üzerine şekillenen modern Nostratik'e son şeklini verdi.

Nostratik büyük dil ailesi ve alt dil aileleri

Teorisine zemin oluşturan bu görüşlerini barındıran bir eser yazmak için gerekli hazırlıklara başlayan; fakat bu düşüncesini gerçekleştiremeden 1966 yılında zamansızca vefat eden Svitıç, ölümünün ardından Nostratik dil ailesine ait yüzlerce etimoloji fişi ve pek çok belge bıraktı. Svitıç'ın bıraktıkları, öğrencileri Sergey Starostin ile Vladimir Dybo tarafından toparlandı ve her biri 1971, 1976 ve 1984 yıllarında tamamlanan üç ciltlik "Oput Sravneniya Nostratiçeskix Yazıkov" (Karşılaştırmalı Nostratik Sözlüğüne Giriş) adlı eser ortaya çıkarıldı.

Günümüz Rusyasında tüm bu araştırmaları devam ettirir nitelikteki Nostratik Çalıştayları sayesinde konuyla ilgili akademik çalışmalar sürdürülmekte ve başta Vladimir Dybo'nun kızı Anna V. Dybo olmak üzere E. Khelimsky, A. Korolev, A. Militarev, O. Mudrak, I. Pejros, O. Stolbova, J. Testelets, L. Kogan, G. Starostin gibi araştırmacıların gayretleri sonucu Nostratik büyük dil ailesi teorisi hakkında özgün fikir ve çalışmalar üretilmektedir. Ayrıca, dil bilimci ve semiyolog Aharon Dolgopolsky'nin¹ "Nostratik Sözlüğü" ve "Etimoloji Veri Tabanı" ise Nostratik çalışmalarının İnternet ortamına taşınması bakımından büyük bir önem arz etmektedir.

Amerikalı Nostratikçi Allan Bomhard'ın John C. Kerns ile birlikte yayımladığı "The Nostratic Macrofamily: A Study in Distant Linguistic Relationship" adlı eser ise Nostratik çalışmalarına yeni bir bakış açısı getirmiş ve Nostratik üzerine, Moskova dışında da önemli çalışmalar yapıldığını göstermiştir.

¹ İsrail asıllı Rus dil bilimci. Moskova Üniversitesi'nde 8 yıl boyunca Nostratik dersleri verdikten sonra, 1976 yılında İsrail'e göçerek çalışmalarına Hayfa Üniversitesi'nde devam etmiştir. Başta, Nostratik terimini ilk kullanan Danimarkalı dil bilimci Holger Pedersen'in çalışmaları olmak üzere konuyla ilgili Batıda yapılan tüm araştırmaları bir araya toplamış ve teorisini geliştirmek için bunları sistemli bir şekilde incelemiştir.