Prof. Dr. Talat Tekin, yayımlanmış 35 kitabı ve 237 makalesiyle Türkolojiye ve Türk dilbilimine büyük hizmetleri olan bir bilim adamıdır. 16 Temmuz 1927'de Gebze'de doğan Tekin, bundan tam üç yıl önce 28 Kasım 2015'te vefat etti. Şarkıcı Özlem Tekin'in de babası olan Talat Tekin, Altayistik ve Eski Türkçe başta olmak üzere Türkolojinin pek çok alanında çalışmalara imza…

Türkçenin tarihî ve modern bütün varyantlarında, ilk yazılı metinlerden bu yana işlek bir şekilde kullanılagelen sözcük oluşturma ve kavram karşılama mekanizmalarından biri de birleştirmedir. En genel yönüyle iki veya daha fazla sözlüksel unsurun bir arada kullanılıp yeni veya farklı bir kavramı karşılaması işlevine sahip olan bu mekanizma, çok unsurlu, ancak tek odak anlamlı sözcüklerin, diğer…

Dil sürçmeleri, daha çok konuşmadaki geçici hatalar olarak algılansa da, çeşitli kalıplar ve örneklemeler etrafında şekillenmeleri, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilmeleri, dil mekanizmasının işleyişi hakkında fikir verebilmeleri gibi özellikleri dolayısıyla bilimsel olarak incelenmesi ve sınıflandırılması gereken konular arasındadır. Ancak konuyla ilgili yapılacak araştırma ve incelemelerin tıp ve psikoloji başta olmak üzere farklı disiplinlerle bir…

Ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel, hatta doğal etkenlere bağlı olarak konuşur sayısı azalan diller, dilbilimsel literatürde "tehlikedeki diller" olarak tanımlanır. Yeryüzünde konuşulmakta olan yaklaşık 7 bin dilin pek çoğunun konuşur sayısı azımsanamayacak derecede azalmıştır ve içerisinde bulunduğumuz yüzyılın sonunda, bu dillerin büyük bir kısmının konuşurunun kalmayacağı, diğer bir ifadeyle öleceği tahmin edilmektedir. Bu hususta, UNESCO başta…

Birleştirme, dünya dillerinin büyük çoğunluğunda mevcut olan, yüksek türetkenliğe sahip kavram karşılama/sözcük oluşturma mekanizmalarından biridir. Bu mekanizmanın çıktıları niteliğindeki birleşik sözcükler, diğer bir ifadeyle birleşikler, ilgili diğer mekanizmaların çıktılarından farklı olarak hem sözlüksel hem de sözdizimsel etkileşimler sonucu yapılanmaları ve yine sözdizimsel öbeklerle olan yakınlıkları dolayısıyla ayrı bir konumda yer alırlar. Türkçenin gerek durağan gerek…

Geleneksel retorikte daha çok anlatıma dayalı figürler arasında değerlendirilen, kuralcı gramerlerde ise anlatım bozukluğu türlerinden biri olarak ele alınan uzatım (pleonasm), esasında biçimbilgisi, sözdizimi ve anlambilgisi başta olmak üzere çeşitli dilbilimsel düzeylerde nedenleriyle birlikte tanımlanması ve sınıflandırılması gereken bir olgudur. Her ne kadar konuyu farklı yönleriyle ele alan çalışmalara rastlanılsa da, Türkçede ve diğer Türk…

Konuşma dillerini yazıya geçirmek, diğer bir ifadeyle duygu ve düşünceleri farklı zaman ve mekanlara aktarmak için geliştirilen pek çok sistem mevcuttur. Bunlardan bazıları günümüzde milyonlarca kişi tarafından kullanılırken, bazıları işlekliğini tamamen yitirmiş ve unutulmuştur. Öte yandan kullanıcı sayısı birkaç yüzü geçmeyen veya sadece belli meslekler, topluluklar, gruplar tarafından tercih edilen yazı sistemleri de bulunmaktadır. Tüm…

Türkoloji alanında çalışan akademisyen sayısının artmasına bağlı olarak, bu alanda verilen eserlerin sayısında da artış gözlenmeye başlandı. Bunun sonucunda, alan çalışanlarınca yazılan makalelerin, tanıtma ve değerlendirme yazılarının, yabancı dillerden yapılan çevirilerin ve diğer pek çok türde akademik içeriğin yayımlanacağı ortamlara ve özellikle nitelikli akademik dergilere ihtiyaç duyulur oldu. Batıda, Journal of the Royal Asiatic Society…

Ortak bir kökten, diğer bir ifadeyle ortak bir ana dilden türeyen, en temelinde aynı veya benzer yapısal özellikler barındıran dillerin bir araya gelmesiyle dil aileleri oluşur. Dil aileleri bir bakıma, Etnolog verilerince tespit edilen yaklaşık 7000 dili sınıflandırmanın ilk aşamasıdır. Böyle bir sınıflandırma sayesinde sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi ve sözvarlığı başta olmak üzere çeşitli dilbilgisel boyutlarda…

Maniheist dönem Uygur edebiyatının bir temsilcisi olan Aprın Çor Tigin'in nerede ve ne zaman doğduğuyla, ailesiyle, aldığı eğitimle ya da mesleğiyle ilgili herhangi bir bilgi mevcut değildir. Buna rağmen, adındaki tigin, onun bir şehzade olduğuna işaret etmektedir. Kendisiyle ilgili bilinenler, şiirlerinin yazılı olduğu yaprağın başındaki [başlantı] aprın çor [tigin kügi t]akşutları ile her iki şiirinin…