Geleneksel retorikte daha çok anlatıma dayalı figürler arasında değerlendirilen, kuralcı gramerlerde ise anlatım bozukluğu türlerinden biri olarak ele alınan uzatım (pleonasm), esasında biçimbilgisi, sözdizimi ve anlambilgisi başta olmak üzere çeşitli dilbilimsel düzeylerde nedenleriyle birlikte tanımlanması ve sınıflandırılması gereken bir olgudur. Her ne kadar konuyu farklı yönleriyle ele alan çalışmalara rastlanılsa da, Türkçede ve diğer Türk…

Konuşma dillerini yazıya geçirmek, diğer bir ifadeyle duygu ve düşünceleri farklı zaman ve mekanlara aktarmak için geliştirilen pek çok sistem mevcuttur. Bunlardan bazıları günümüzde milyonlarca kişi tarafından kullanılırken, bazıları işlekliğini tamamen yitirmiş ve unutulmuştur. Öte yandan kullanıcı sayısı birkaç yüzü geçmeyen veya sadece belli meslekler, topluluklar, gruplar tarafından tercih edilen yazı sistemleri de bulunmaktadır. Tüm…

Türkoloji alanında çalışan akademisyen sayısının artmasına bağlı olarak, bu alanda verilen eserlerin sayısında da artış gözlenmeye başlandı. Bunun sonucunda, alan çalışanlarınca yazılan makalelerin, tanıtma ve değerlendirme yazılarının, yabancı dillerden yapılan çevirilerin ve diğer pek çok türde akademik içeriğin yayımlanacağı ortamlara ve özellikle nitelikli akademik dergilere ihtiyaç duyulur oldu. Batıda, Journal of the Royal Asiatic Society…

Ortak bir kökten, diğer bir ifadeyle ortak bir ana dilden türeyen, en temelinde aynı veya benzer yapısal özellikler barındıran dillerin bir araya gelmesiyle dil aileleri oluşur. Dil aileleri bir bakıma, Etnolog verilerince tespit edilen yaklaşık 7000 dili sınıflandırmanın ilk aşamasıdır. Böyle bir sınıflandırma sayesinde sesbilgisi, biçimbilgisi, sözdizimi ve sözvarlığı başta olmak üzere çeşitli dilbilgisel boyutlarda…

Maniheist dönem Uygur edebiyatının bir temsilcisi olan Aprın Çor Tigin'in nerede ve ne zaman doğduğuyla, ailesiyle, aldığı eğitimle ya da mesleğiyle ilgili herhangi bir bilgi mevcut değildir. Buna rağmen, adındaki tigin, onun bir şehzade olduğuna işaret etmektedir. Kendisiyle ilgili bilinenler, şiirlerinin yazılı olduğu yaprağın başındaki [başlantı] aprın çor [tigin kügi t]akşutları ile her iki şiirinin…

Eski Uygurca, Türkçenin tarihî dönemleri içerisinde özel bir öneme sahiptir. Bu dönemde pek çok Türkçe telif ve çeviri eser verilmeye başlanmış, Türkçeyle yazılmış metinlerin sayısı hızla artmıştır. Şingko Şeli Tutung da (literatürde Sıngku Seli Tutung olarak da yer alır), bu dönemde eser vermiş şahsiyetlerdendir. Bu yazımda, aynı zamanda Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü adlı projede yayımlanmış…

Dillerin söz varlıkları, çeşitli etkenlere bağlı olarak, zaman içerisinde değişir ve gelişir. Ayrıca, ortaya çıkan her yeni kavramı, gelişmeyi ya da ürünü adlandırmak için yeni sözcüklere ihtiyaç duyulur. Bu sözcükler ekleme, birleştirme, kırpma, harmanlama gibi çeşitli sözcük yapım yöntemleriyle oluşturulabileceği gibi, örnekseme ya da alıntılama yoluyla da dilin söz varlığına kazandırılabilirler. Retronimler ise kültürel, ekonomik…

Diller; kültürel, ekonomik, siyasi etkenler başta olmak üzere genel sebeplerle ya da daha özelde, bölgesel ve bireysel temaslar sonucunda etkileşim içerisinde bulunup birbirlerini çeşitli düzeylerde etkilerler. Yeryüzünde, başka dillerle etkileşime girmemiş, tamamen izole durumda, "saf" bir dil düşünülemez; sadece etkileşimlerin yönü, sınırı ve boyutları değişiklik gösterir. Önceleri, sadece yakın bölgeler arasında sınırlı şekilde gerçekleşen temasların…

Macar Türkolojisi, Türkoloji tarihi içerisinde hiç şüphesiz ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Başlangıcı Arminius Vámbéry'ye, hatta daha öncesine götürülebilecek bu Türkoloji geleneği, oryantalist bir bakış açısıyla şekillenmemiş; bağımsız bir Türkoloji ekolü oluşturacak derecede, güçlü bir biçimde günümüze kadar gelişimini sürdürmüştür. Kúnos, Németh, Eckmann, Ligeti, Berta ve daha pek çok Macar Türkolog, başta Osmanlıca, Çağatayca,…

Alman Türkolog Claus Schönig'in Türk dillerinin sınıflandırılmasıyla ilgili "The Internal Division of Modern Turkic and Its Historical Implications" başlıklı İngilizce yazısının çevirisi olan bu yazı, Dil Araştırmaları dergisinin Bahar 2013 sayısında yayımlanmıştır. Yazının orijinal künyesi şöyledir: Claus Schönig, “The Internal Division of Modern Turkic and Its Historical Implications”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 52…