Eski Uygurca, Türkçenin tarihî dönemleri içerisinde özel bir öneme sahiptir. Bu dönemde pek çok Türkçe telif ve çeviri eser verilmeye başlanmış, Türkçeyle yazılmış metinlerin sayısı hızla artmıştır. Şingko Şeli Tutung da (literatürde Sıngku Seli Tutung olarak da yer alır), bu dönemde eser vermiş şahsiyetlerdendir. Bu yazımda, aynı zamanda Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü adlı projede yayımlanmış…

Dillerin söz varlıkları, çeşitli etkenlere bağlı olarak, zaman içerisinde değişir ve gelişir. Ayrıca, ortaya çıkan her yeni kavramı, gelişmeyi ya da ürünü adlandırmak için yeni sözcüklere ihtiyaç duyulur. Bu sözcükler ekleme, birleştirme, kırpma, harmanlama gibi çeşitli sözcük yapım yöntemleriyle oluşturulabileceği gibi, örnekseme ya da alıntılama yoluyla da dilin söz varlığına kazandırılabilirler. Retronimler ise kültürel, ekonomik…

Diller; kültürel, ekonomik, siyasi etkenler başta olmak üzere genel sebeplerle ya da daha özelde, bölgesel ve bireysel temaslar sonucunda etkileşim içerisinde bulunup birbirlerini çeşitli düzeylerde etkilerler. Yeryüzünde, başka dillerle etkileşime girmemiş, tamamen izole durumda, "saf" bir dil düşünülemez; sadece etkileşimlerin yönü, sınırı ve boyutları değişiklik gösterir. Önceleri, sadece yakın bölgeler arasında sınırlı şekilde gerçekleşen temasların…

Macar Türkolojisi, Türkoloji tarihi içerisinde hiç şüphesiz ayrı bir yere ve öneme sahiptir. Başlangıcı Arminius Vámbéry'ye, hatta daha öncesine götürülebilecek bu Türkoloji geleneği, oryantalist bir bakış açısıyla şekillenmemiş; bağımsız bir Türkoloji ekolü oluşturacak derecede, güçlü bir biçimde günümüze kadar gelişimini sürdürmüştür. Kúnos, Németh, Eckmann, Ligeti, Berta ve daha pek çok Macar Türkolog, başta Osmanlıca, Çağatayca,…

Alman Türkolog Claus Schönig'in Türk dillerinin sınıflandırılmasıyla ilgili "The Internal Division of Modern Turkic and Its Historical Implications" başlıklı İngilizce yazısının çevirisi olan bu yazı, Dil Araştırmaları dergisinin Bahar 2013 sayısında yayımlanmıştır. Yazının orijinal künyesi şöyledir: Claus Schönig, “The Internal Division of Modern Turkic and Its Historical Implications”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Vol. 52…

Yeryüzündeki dillerin araştırılması ve belgelenmesi amacıyla kurulan Summer Institute of Linguistics (SIL) International topluluğunun yaptığı incelemeler, günümüzde konuşulmakta olan yaklaşık 7.000 dilin varlığına işaret etmektedir. Bu dillerin bir kısmı yazı dili olarak varlığını sürdürürken, büyük çoğunluğu sadece konuşma dili olarak kullanılmakta, dolayısıyla kayıt altına alınamamaktadır. Kayıt altına alınamayan bu dillerin hemen hepsi ise görece daha…

İlki 2003 yılında düzenlenen ve her yıl geleneksel olarak tekrarlanan Uluslararası Dilbilim Olimpiyatı'nın (International Linguistics Olympiad) on birincisi,  bu yıl 22-27 Temmuz tarihleri arasında İngiltere/Manchester'da gerçekleştirilecek. Bu 5 günlük etkinlikte, bireysel olarak ya da takım halinde olimpiyatlara başvuran ortaokul öğrencileri, çeşitli dillere "dilbilimsel bulmaca"ları çözmeye çalışacaklar. Bu bulmacalar, genellikle Bask dili, Dyirbal dili, Lao dili…

Kadim dilleri ya da dillerin tarihini araştırma sürecinde karşılaşılan en önemli zorluklardan biri de, farklı alfabelerle yazılmış metinlerin çözümlenmeleri noktasında ortaya çıkmaktadır. Öyle ki, Türk dilinde verilmiş en eski metinler durumundaki Orhon Yazıtları, Runik, yani 'esrarlı' tabir edilen bir alfabeyle yazılmış ve bu alfabenin çözümü uzunca bir yorumlama sürecini gerektirmiştir. Benzer olarak, Sümer yazısının ortaya…

Yazılı ürünlerle takip edilebilen yaklaşık 1275 yıllık bir geçmişe sahip Türk dili, bu tarihî süreç içerisinde pek çok lehçeye ayrılmış ve çeşitli coğrafyalarda hem yazı dili hem de konuşma dili olarak kullanılmıştır. Türkçenin, "Kıpçak Türkçesi" ya da "Kıpçak Dönemi" adıyla anılan tarihî süreci de, bilhassa yabancı topluluklara bu dilin öğretilmesi amacıyla yazılmış mühim eserlerin verildiği,…

Birincisi 25-30 Mart 2008 tarihleri arasında Şanlıurfa'da, ikincisi ise 21-23 Mayıs 2009'da Kars'ta gerçekleştirilen Uluslararası Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştaylarının üçüncüsü, 30 Eylül-1 Ekim 2010 tarihlerinde Sakarya'da Türk Dil Kurumu ve Sakarya Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirilecek ve ana konusu "ağız atlasları" olarak belirlenen Çalıştaya, yurt içinden ve yurt dışından 56 bilim adamı bildiri ile katılacak.…