Ülkemizde, 1981 yılından bu yana üniversitelerin lisans bölümlerinde iki dönemlik zorunlu ders olarak okutulan ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından “Yükseköğretim Çerçeve Programı”na dâhil edilen Türk Dili dersleri, öğrencilere Türkçeyle ilgili genel bilgilerin yanı sıra Türkçenin tarihî gelişimi, kültürel zemini, sosyal açıdan önemi, dünya dilleri arasındaki yeri, yazı türleri ve yazım kuralları gibi konularda çeşitli…

Sahalar (Yakutlar), günümüzde, Rusya sınırları içerisindeki Saha Federe Cumhuriyeti’nde yaşayan ve kendilerini “Saxa” olarak adlandıran bir Türk kavmidir. Orta Asya halkları uzmanı Rus araştırmacı Karl Menges, Orhun Abidelerinde adı geçen Üç Kurıkanların, Saha Türklerinin ataları olduğunu belirtir ve şimdiki yurtlarından önce, Baykal Gölü’nün etrafında, Lena Nehri’nin kıyı bölgelerinde yaşadıklarını vurgular (Menges 1978: 247). Günümüzdeki toplam…

Kişisel çabalarla bilinçli olarak oluşturulmuş, doğallıktan uzak, kaynağı belli diller olarak tanımlanan yapay diller, daha çok dil olgusuyla ilgilenen kişilerce bilinir. Bu yapay dillerden, bilhassa Polonyalı hekim Ludwik Lazarz Zamenhof'un icat ettiği "Esperanto" geniş kitleler tarafından tanınagelmiştir. 16. yüzyılda Muhyî-i Gülşenî tarafından oluşturulan ve kelime anlamı 'dilsizlere dil veren' olan Bâleybelen ise, dünyanın bilinen ilk…

Konuşma seslerinin eksiksiz biçimde yazıya aktarılması amacıyla Latin kökenli harflerden yola çıkılarak geliştirilmiş olan International Phonetic Alphabet (Uluslararası Fonetik Alfabe), bilgisayar ortamında dil üzerine çalışanların işini hayli kolaylaştırmaktadır. Alfabenin önemi, örneğin, bir ağız araştırmacısının ses kayıt cihazı vasıtasıyla kaydettiği konuşmaları yazıya aktaracağı sırada ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar, ülkemizde yeteri kadar tanınmasa da bu alfabe,…

İlk olarak 1903 yılında Danimarkalı dil bilimci Holger Pedersen tarafından dile getirilen ve başlangıçta, Hint-Avrupa ile Fin-Ugor dillerinin ortak bir kökten çıktığı düşüncesi üzerine şekillenen Nostratik teorisi üzerinde çalışan en önemli isimlerden biri de, hiç şüphesiz, Ukrayna asıllı Rus dil bilimci ve Slavist Vladislav İlliç-Svitıç'tır. Kiev'de doğup büyüyen; fakat daha sonra Moskova'ya yerleşip çalışmalarını burada…

Ünsüzlerin aksine, meydana geliş süreçlerinde herhangi bir engelle karşılaşmaksızın çıkan ve dudağın şekline, ağız boşluğunun durumuna ya da alt çene ve üst çene arasındaki açıklığa göre sınıflandırılan seslere "sesliler", diğer bir deyişle "ünlüler" denir. Yine ünsüzlerin aksine, herhangi bir yardımcı sese ihtiyaç duymadan tek başlarına söylenebilen ünlüler sayesinde heceler kurabilmek ve ünsüz harfleri telaffuz edebilmek…

Akademisyen Mehmet Önal’ın son romanı olan "Kırlangıçlar Ülkesi"nde, hayalî bir mektup kahramanı olan Yusuf Erdoğan’ın, çocukluğundan itibaren etkilendiği kişi ve olaylardan yola çıkılarak, çeşitli iç çekişmeleri ve hayalleriyle karışık duyguları neticesinde şekillenen hayatı anlatılmaktadır. Bu anlatma sırasında ise günümüz dünyasının bazı toplumsal meselelerine değinilir. Ayrıca eserde, geçmiş, şimdi ve gelecek üçgeni arasındaki köprülerle sağlamlaştırılmış, alışılmışın…

Dil olgusunu ve yeryüzündeki tüm dilleri genel olarak bütün yönleriyle konu edinip inceleyen bilim dalının adı "dil bilimi"dir. Dil biliminden farklı olarak dil bilgisi ise, ele alınan bir dilin en küçük birimi olan seslerinden, en büyük birimi olan cümlelerine kadar içinde barındırdığı tüm dilsel unsurlarını araştırıp inceler ve birtakım yargılara varır. "Gramer" olarak da adlandırılan…

Türkçenin söz varlığını, başta Arapça ve Farsça olmak üzere yabancı dillerden geçen kelimelerden arındırarak özleştirme hareketi, diğer bir deyişle "Dil İnkılâbı", Tanzimât ile başlar ve bilhassâ Cumhuriyet ilan edildikten sonra Atatürk'ün özverili çalışmalarıyla hızlı bir şekilde devam eder. Başlatılan bu hareket, sadece yabancı dillerden geçen aykırı söz varlığını değil, yine yabancı dillerin etkisiyle gelişen ve…

Osmanlı Türkçesine yeni başlayanların karşılaştıkları en büyük sorunlardan biri de, Osmanlı Türkçesiyle yazılmış metinleri transkripsiyonlu bir şekilde Türkiye Türkçesine aktarırken ortaya çıkan, Türkiye Türkçesi alfabesinde karşılığı bulunmayan harflerin hangi işaret ile gösterileceği meselesidir. Bu durumu göz önüne alarak, bir "Osmanlıca Transkripsiyon Alfabesi"ni tablo hâline getirip Osmanlıca öğrenenlerin kullanımına sunmayı uygun gördüm.