İlki 2003 yılında düzenlenen ve her yıl geleneksel olarak tekrarlanan Uluslararası Dilbilim Olimpiyatı'nın (International Linguistics Olympiad) on birincisi,  bu yıl 22-27 Temmuz tarihleri arasında İngiltere/Manchester'da gerçekleştirilecek. Bu 5 günlük etkinlikte, bireysel olarak ya da takım halinde olimpiyatlara başvuran ortaokul öğrencileri, çeşitli dillere "dilbilimsel bulmaca"ları çözmeye çalışacaklar. Bu bulmacalar, genellikle Bask dili, Dyirbal dili, Lao dili gibi konuşur sayısı az olan dillerin biçim bilgisi, söz dizimi ve söz varlığı ile ilgili verilen unsurları çözümlemeye yönelik olup yarışmacıların dillere dair hızlı düşünme, fikir yürütme, analiz yapma gibi becerilerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Olimpiyatlara katılabilmek için herhangi bir dilbilim geçmişi ya da becerisi de aranmamaktadır. Olimpiyatın amacı ise, öğrencilerin dilbilime olan ilgilerini artırmak ve kaybolmakta olan dillere dikkat çekmektir.

Geçmiş yıllarda Moskova, Leiden, Stockholm gibi çeşitli şehirlerde gerçekleştirilen olimpiyatta Kazakça ile ilgili bir soru dikkatimi çekti. "Ortalama zorluk derecesindeki sorular" kategorisi altında yer alan bu soruda, verilen bilgilere göz önünde tutularak ve ipuçlarından yola çıkılarak, boşlukların Kazakçaya göre doldurulması gerekmekte ya da verilen İngilizce ifadelerin Kazakçaya tercüme edilmesi istenmektedir:

Kazakçayla ilgili örnek bir soru

Aborjin dillerinden biri olan Dyirbal dilinin merkez diyalektiyle ilgili bir başka soruda ise, bu dile ait on altı cümle Latin harfleriyle verilmekte ve bunların İngilizce çevirileri göz önünde bulundurularak, bu dilin tümce öğelerinin diziliş sırasının tespiti, biçim bilgisel özelliklerin tahmini, "yanlış" çevrilen ya da yorumlanan bazı sözcüklerin doğru bir şekilde çevrilmesi/yorumlanması yarışmacılardan beklenmektedir.

Olimpiyata olan ilgili ve katılımcı sayısı her geçen gün artmaktadır. Öyle ki, Düzenleme Komitesinden Dick Hudson, ilk başlarda 500 civarında olan başvuru sayısının son zamanlarda 6.000'e kadar çıktığını belirtiyor. Bulgaristan, Hindistan, Macaristan, Birleşik Arap Emirlikleri, Vietnam, Çek Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, İsveç gibi onlarca ülkede bu olimpiyatın temsilciliklerinin bulunmasına ve bu ülkelerden yüzlerce başvuru alınmasına rağmen, maalesef Türkiye'de böyle bir olimpiyatın varlığı dahi bilinmemekte. Bu yazı sayesinde, bu konuda ufak da olsa bir adım atılacağını umuyorum.

Olimpiyatla ilgili diğer bilgilere ve ilgili ağ sayfasına www.ioling.org adresinden ulaşabilirsiniz.